Pol Pot. Pola śmierci - Philip Short

Była to najbardziej radykalna rewolucja w dziejach ludzkości. W ciągu zaledwie kilku lat unicestwiła jedną czwartą ludności Kambodży – zwanej wówczas Demokratyczną Kampuczą – i wprowadziła w życie idee, które były zbyt skrajne dla wszystkich wcześniejszych reżimów. Celem Czerwonych Khmerów stała się likwidacja wszelkich przejawów indywidualności, zaprzeczenie wszystkiego, co ludzkie. Realizacji utopijnego celu służyła nie tylko hekatomba ofiar, ale również – a może przede wszystkim – wprost niewyobrażalne okrucieństwo, które zmieniło w koszmar zarówno życie, jak i śmierć mieszkańców Demokratycznej Kampuczy. Szaleństwo, w jakim pogrążyła się Kambodża, było dziełem jednego człowieka, występującego pod pseudonimem Pol Pot, przywódcy Czerwonych Khmerów, nauczyciela, a niegdyś studenta jednej z paryskich uczelni. Dlaczego rewolucja Czerwonych Khmerów posunęła się do niepojętej skrajności? Dlaczego tak wielu kambodżańskich intelektualistów zaangażowało się ślepo w ruch, który okazał się tak upiorny? Dlaczego wreszcie wielu dawnych działaczy Czerwonych Khmerów, wykształconych, myślących ludzi, w tym wielu takich, których krewnych zgładzono pod rządami Pol Pota, wciąż utrzymuje, że był on wielkim patriotą, a jego zasługi usprawiedliwiają winy? 

"Pol Pot. Pola śmierci" może być mylnie zinterpretowana jako biografia, wprawdzie znajdzie się tu informacje na temat samego Pol Pota, bo Philip Short sumiennie oddaje detale biograficzne, jednak jeśli zbierze się to wszystko do kupy, nie zgromadzi się tego zbyt wiele i nie są to fakty, które rozwiną i pozwolą zrozumieć istotę człowieczeństwa. Ostatecznie nie wiem czy wychodzi to z zmysłu autora czy raczej z faktu, że o samym Pol Pocie wiadomo niewiele. Tutaj przedstawiono go wypranego z charakteru człowieka, który jako lider ma tylko jeden cel - rewolucja za wszelką cenę, w której imię można poświęcić wszystko. 

Jeśli jednak spojrzy się na tę książkę z punktu widzenia historycznego i politycznego, to pod tym względem przedstawia ona dogłębnie sytuację Kambodży w drugiej połowie dwudziestego wieku. Philip Short opisuje fakty, zakłada, że czytelnik ma choć trochę rozeznania w cierpieniu Kambodżan, więc nie skupia się na zobrazowaniu tego horroru. "Pola śmierci" to droga Pol Pota i jego zwolenników do przejęcia całkowitej kontroli, władzy i możliwości wprowadzenia swojej własnej ideologi w życie. Short sprawdza i poddaje analizie jego założenia i starania do ustanowienia Kambodży prawdziwie niezależnym i niepodległym narodem. 

To niezwykle fascynująca książka, dająca dużo do myślenia i przybliżająca zagładę i tragedię Kambodżan. Dla tych, którzy chcą poszerzyć swoją wiedzę na ten temat, przyjrzeć się bliżej działaniom Czerwonych Khmerów, polityce i historii, a także odbyć podróż do szalonego i być może chorego serca utopizmu.